Günümüzde anne ve babalar ile öğretmenlerin özellikle üzerinde durduğu konulardan birisi öğrenci disiplinidir. Sizlerle disiplin modelleri üzerine evvelce hazırlamış olduğum bir ödev dokümanımı paylaşmak istiyorum. Burada uygulanan disiplin modellerini ve kendimce yapmış olduğum yorumları okuyacaksınız.
1- Davranış Değişikliği Modeli ( Skinner)
Bu
disiplin modeline baktığımızda bir okul ve sınıf disiplin modelinin önerilmemiş
olduğunu okulda ve sınıfta öğrenci davranışlarının kontrol edilmesine ilişkin
bir yorumlama olmadığını görmekteyiz. Öğrenciye ödül veya ceza verildiğinde
davranışının istenen yönde
şekillenebileceği düşünülmüştür. Yani
davranış olumlu ise ödül verilerek bu davranışın pekiştirilebileceği, olumsuz
ise de göz ardı edilerek söndürülebileceği varsayılmıştır. Bana göre; öğrenciye ödül olarak, takdir edici ve uygun bulduğunu
belirtir yorumlar ya da güler yüzlü bir dönüş verilebilir ve olumlu hareketi
pekiştirilebilir. Ancak bu yöntemde uygulanan ceza istenmeyen davranışın
önlenmesi yerine öğrencide olumsuz duygular oluşmasını sağlayabilir. Örnek
olarak, öğrencinin dersten veya öğretmenden soğumasına neden olabilir. Bu
nedenle bu disiplin modelinde öğretmenlerin ödül alabilecek davranışları
açıklaması ve uygun olmayan davranışlar karşısında sonuçları hakkında önceden
bilgi vermesi daha uygun olacaktır.
2- Sosyal Disiplin Modeli (Dreikurs)
Bu
disiplin modelinde öğrenci sosyal bir varlık olduğu için ve karşılanması
gereken temel gereksinimler olduğu için, öğretmenin daha dikkatli olması
gerekmektedir. Çünkü dikkat edilmediği takdirde öğrencide tanınmak, dikkat
çekmek, güç mücadelesi, öç alma, yetersizlik göstermek gibi uygun olmayan
davranışlarla karşılaşabilmektedir. Bana göre, önemli olan öğretmenin bu
davranışlarla mücadele edebilmesidir. Örneğin
öğrencinin öç alma istemi öğretmen tarafından sevgi ve şevkat yaklaşımı ile yenilebilir. Bu tarz davranışlarla karşılaşan öğretmenler öğrencinin davranışlarının nedenini dikkate almadan daha otokratik duruş sergileyerek sınıf kontrolünü ele almaya çalışabiliyor, bence bu durum öğrencilerde daha itici bir duruş sergileyerek, bu olumsuz davranışların köreltilmesi yerine daha da kalıcı hale gelmesini sağlayabiliyor. Ya da serbest bırakan bir duruş sergileyerek etkisiz bir öğretmen haline dönüşebilir. Ya da öğretmenin demokratik bir duruş gösterdiğini düşünelim; öğrencilere saygı gösterir, onların görüşlerini de alarak, olumsuz davranışlar sergilediklerinde ne ile karşılaşabileceklerini belirtir.
öğrencinin öç alma istemi öğretmen tarafından sevgi ve şevkat yaklaşımı ile yenilebilir. Bu tarz davranışlarla karşılaşan öğretmenler öğrencinin davranışlarının nedenini dikkate almadan daha otokratik duruş sergileyerek sınıf kontrolünü ele almaya çalışabiliyor, bence bu durum öğrencilerde daha itici bir duruş sergileyerek, bu olumsuz davranışların köreltilmesi yerine daha da kalıcı hale gelmesini sağlayabiliyor. Ya da serbest bırakan bir duruş sergileyerek etkisiz bir öğretmen haline dönüşebilir. Ya da öğretmenin demokratik bir duruş gösterdiğini düşünelim; öğrencilere saygı gösterir, onların görüşlerini de alarak, olumsuz davranışlar sergilediklerinde ne ile karşılaşabileceklerini belirtir.
3- Gerçeklik Terapisi Disiplin Modeli (Glasser)
Bu disiplin modelinde iletişim ve insan ilişkileri önemli
olduğu için bu iletişim ortamında uygun olan davranışların sergilenmesi
gerekmektedir. Öğretmen öğrenciye yol gösterici, seçenek sunan ve sorumluluk
alacakları konusunda bilgi veren ve kuralları birlikte belirleyen kişidir. Bana göre; bu disiplin modelinde
öğretmenin öğrenciye uygun yolu bulabilmesini sağlayan seçenekler sunması
onların arasındaki iletişimi sağlamlaştırabilir, ya da öğretmenin öğrenciye
sorumluluk vermesi öğrencinin özgüveninin geliştirebilir. Çünkü öğrenciler bu
modelde karşılarında kendilerini anlayan ve dinleyen birilerini bulmaktadırlar.
Böylelikle de istenmeyen davranışların büyük bir bölümünün önüne geçilmiş
olmaktadır.
4- Dalgalı Etki Disiplin Modeli (Kounin)
Bu
disiplin modelinde önemli olan uygun olmayan davranışın herkesin içinde
uyarılarak ceza verilmesi yerine, öğrencinin kendisine daha uygun ve doğru bir
ortamda öğretilmesidir. Bana
göre; bir öğrencinin davranışı uygun bir şekilde
düzeltildiğinde bu tüm sınıfa yansıyarak, diğer öğrencilerin davranışlarında da
etki yaratabilir. bir öğrencinin istenmeyen davranışını düzeltince, bu durum,
diğer öğrencilerin de davranışını etkiler. Bu modelde öğretmenin daha dikkatli
olması gerekebilir, çünkü bir kişiyi herkesin içinde uyarmak yerine bunu sanki
genele söylüyor gibi davranarak aynı davranışı başkalarının da yapmasının uygun
olmadığını sınıfa duyurmuş olacaktır.
5- Etkili Öğretmenlik Eğitimi Disiplin Modeli ( Gordon)
Bu
disiplin modelinde sorunlar öğretmen - öğrenci işbirliği içinde çözülmektedir,
problemler çözme teknikleri kullanılarak aşama aşama çözülmeye çalışılır. Bana
göre; disiplin sadece ödül ve ceza ile sağlanmaz. Çünkü ödül vermek veya
ceza vermek çok net bir kuralın olduğu otoriter bir yaklaşım gibi durabilir. Bu
nedenle de öğrencilerde olumsuz etki oluşturabilir.
6- Etkili Disiplin Modeli (Canter)
Bu
disiplin modelinde otorite var, kurallar önemli ve ceza verilmesi uygun bir
davranış olarak görülmektedir. Bana göre; öğretmenin daha okulun ilk
gününden öğrencilerden beklentilerini
belirterek duygularını açıklayan bir davranış sergilemesi olumlu sonuçlar
verebileceği gibi ya da bu tarz otokratik davranışlar öğretmen ve
öğrencide başarıya neden olabileceği gibi başarısızlığa da neden olabilir,
çünkü her öğretmen otoriter davranma ölçüsünü yakalayamayabilir ya da her öğrenci sıkı kurallar içerisinde yaşayarak olumsuz davranışlarının
ceza ile neticelendirilmesini kabul etmeyebilir.
7- Olumlu Disiplin Modeli (Jones)
Bu
disiplin modelinde öğretmenin duruşu, fiziksel hareketleri önemlidir. Yani iyi
bir disiplin etkili bir beden dili ile sağlanabilmektedir. Bana göre; çoğu kez öğretmenler
zamanlarının büyük bir bölümünü diğer öğrencileri rahatsız eden öğrencilerle
uğraşarak harcıyorlar. Belki bu disiplin modeli uygun ve etkili kullanıldığı
takdirde istenmeyen davranışların oluşması engellenebilir. Örneğin uygun bir
vücut dili kullanabilir, öğrencilerle göz teması kurarak onların varlığının
farkında olduğunu hissettirebilir. Onları birbirlerine yardımcı olmaları
konusunda motive edebilir.
Bu disiplin modellerinin ortak amacına baktığımızda
etkili bir sınıf modeli oluşturmak olduğunu anlayabiliyoruz, çünkü etkili bir
sınıfı yönetimi olmadan öğrenciye kazandırılmak istenen davranış biçimleri
istenilen düzeye gelememektedir. Bir okul ortamını düşündüğümüzde aynı ortamda
uzun zaman geçiren bir sınıfta kişilik, yetenek ve sosyo kültürel özellikleri
farklı pek çok öğrenci bulunmaktadır. Bu nedenle öğretmenin uygun disiplin
yönetimini uygulaması gerekecektir. Bu disiplin modellerinin uygulanması eğitim
ve öğretim kalitesini arttıracağı gibi öğrencilerin de bu model içinde öğretmenin
desteği ile yer alması önem teşkil etmektedir. Günümüzde okullarda öğretmen ve
öğrenci olaylarındaki artışın nedeninin
de etkili sınıf yönetimi ve disiplin modellerinin uygulanamamasıdır. Bu
nedenle üniversitelerde bu alanda öğretmen adaylarına eğitim verilmektedir.
Bana göre sadece yeni öğretmen adaylarına değil, hali hazırda öğretmenlik
yapanlara eğitimler verilmeli, bu eğitimler görsel ve işitsel yayın organları
ile desteklenmelidir.
Bana göre uygun olan
disiplin modelinde (öğretmenlik yaşantımda),
öğretmen her öğrenciye bir davranışın diğer öğrenciyi de etkileyeceğini
düşünerek aynı davranış tutumu ile
yaklaşmalı, olumlu fiziksel davranışlar
ve göz teması kurarak onları anlayıp, ceza yerine ödül paylaşımını
dersin başında açıklamalı, yapacağı uyarıları uygun davranış çerçevesinde
sadece öğrencinin kendisine dönüş yaparak vermeli, herkesin içinde öğrenciyi rencide
etmemeli, öğrenciye sorumluluk vermeli
ve mutlaka onu anladığını hissettirmeli, ilgiyle dinlemelidir.
Çok yardımcı bir yazı olmuş.Ellerine sağlık
YanıtlaSilTeşekkür ederim :)
YanıtlaSilBlog keşif etkinliğinden geliyorum bana da beklerim :)
YanıtlaSilbegumsel.blogspot.com
Hoşgeldin Begüm, tabiki hemen blogunu takibe alıyorum...
SilMerhaba , şirineler etkinliği vasıtasıyla bloğunuzu keşfettim, sevgilerimle
YanıtlaSiltigrisdriver.blogspot.com Minik Meleklerim