13 Ocak 2015 Salı

Disiplin Modellerinin Değerlendirilmesi ve Yorumlanması

          Günümüzde anne ve babalar ile öğretmenlerin özellikle üzerinde durduğu konulardan birisi öğrenci disiplinidir. Sizlerle disiplin modelleri üzerine evvelce hazırlamış olduğum bir ödev dokümanımı paylaşmak istiyorum. Burada uygulanan disiplin modellerini ve kendimce yapmış olduğum yorumları okuyacaksınız. 

1- Davranış Değişikliği Modeli ( Skinner)

            Bu disiplin modeline baktığımızda bir okul ve sınıf disiplin modelinin önerilmemiş olduğunu okulda ve sınıfta öğrenci davranışlarının kontrol edilmesine ilişkin bir yorumlama olmadığını görmekteyiz. Öğrenciye ödül veya ceza verildiğinde davranışının  istenen yönde şekillenebileceği düşünülmüştür. Yani davranış olumlu ise ödül verilerek bu davranışın pekiştirilebileceği, olumsuz ise de göz ardı edilerek söndürülebileceği varsayılmıştır. Bana göre; öğrenciye ödül olarak, takdir edici ve uygun bulduğunu belirtir yorumlar ya da güler yüzlü bir dönüş verilebilir ve olumlu hareketi pekiştirilebilir. Ancak bu yöntemde uygulanan ceza istenmeyen davranışın önlenmesi yerine öğrencide olumsuz duygular oluşmasını sağlayabilir. Örnek olarak, öğrencinin dersten veya öğretmenden soğumasına neden olabilir. Bu nedenle bu disiplin modelinde öğretmenlerin ödül alabilecek davranışları açıklaması ve uygun olmayan davranışlar karşısında sonuçları hakkında önceden bilgi vermesi daha uygun olacaktır.

2- Sosyal Disiplin Modeli (Dreikurs)

            Bu disiplin modelinde öğrenci sosyal bir varlık olduğu için ve karşılanması gereken temel gereksinimler olduğu için, öğretmenin daha dikkatli olması gerekmektedir. Çünkü dikkat edilmediği takdirde öğrencide tanınmak, dikkat çekmek, güç mücadelesi, öç alma, yetersizlik göstermek gibi uygun olmayan davranışlarla karşılaşabilmektedir. Bana göre, önemli olan öğretmenin bu davranışlarla mücadele edebilmesidir.  Örneğin
öğrencinin öç alma istemi öğretmen tarafından sevgi ve şevkat yaklaşımı ile yenilebilir. Bu tarz davranışlarla karşılaşan öğretmenler öğrencinin davranışlarının nedenini dikkate almadan daha otokratik duruş sergileyerek sınıf kontrolünü ele almaya çalışabiliyor, bence bu durum öğrencilerde daha itici bir duruş sergileyerek, bu olumsuz davranışların köreltilmesi yerine daha da kalıcı hale gelmesini sağlayabiliyor. Ya da serbest bırakan bir duruş sergileyerek etkisiz bir öğretmen haline dönüşebilir.   Ya da öğretmenin demokratik bir duruş gösterdiğini düşünelim; öğrencilere saygı gösterir, onların görüşlerini de alarak, olumsuz davranışlar sergilediklerinde ne ile karşılaşabileceklerini belirtir.

3- Gerçeklik Terapisi Disiplin Modeli (Glasser)

            Bu disiplin modelinde iletişim ve insan ilişkileri önemli olduğu için bu iletişim ortamında uygun olan davranışların sergilenmesi gerekmektedir. Öğretmen öğrenciye yol gösterici, seçenek sunan ve sorumluluk alacakları konusunda bilgi veren ve kuralları birlikte belirleyen kişidir. Bana göre; bu disiplin modelinde öğretmenin öğrenciye uygun yolu bulabilmesini sağlayan seçenekler sunması onların arasındaki iletişimi sağlamlaştırabilir, ya da öğretmenin öğrenciye sorumluluk vermesi öğrencinin özgüveninin geliştirebilir. Çünkü öğrenciler bu modelde karşılarında kendilerini anlayan ve dinleyen birilerini bulmaktadırlar. Böylelikle de istenmeyen davranışların büyük bir bölümünün önüne geçilmiş olmaktadır.

4- Dalgalı Etki Disiplin Modeli (Kounin)

            Bu disiplin modelinde önemli olan uygun olmayan davranışın herkesin içinde uyarılarak ceza verilmesi yerine, öğrencinin kendisine daha uygun ve doğru bir ortamda öğretilmesidir. Bana göre; bir öğrencinin davranışı uygun bir şekilde düzeltildiğinde bu tüm sınıfa yansıyarak, diğer öğrencilerin davranışlarında da etki yaratabilir. bir öğrencinin istenmeyen davranışını düzeltince, bu durum, diğer öğrencilerin de davranışını etkiler. Bu modelde öğretmenin daha dikkatli olması gerekebilir, çünkü bir kişiyi herkesin içinde uyarmak yerine bunu sanki genele söylüyor gibi davranarak aynı davranışı başkalarının da yapmasının uygun olmadığını sınıfa duyurmuş olacaktır.

5- Etkili Öğretmenlik Eğitimi Disiplin Modeli ( Gordon)

            Bu disiplin modelinde sorunlar öğretmen - öğrenci işbirliği içinde çözülmektedir, problemler çözme teknikleri kullanılarak aşama aşama çözülmeye çalışılır. Bana göre; disiplin sadece ödül ve ceza ile sağlanmaz. Çünkü ödül vermek veya ceza vermek çok net bir kuralın olduğu otoriter bir yaklaşım gibi durabilir. Bu nedenle de öğrencilerde olumsuz etki oluşturabilir.

6- Etkili Disiplin Modeli (Canter)

            Bu disiplin modelinde otorite var, kurallar önemli ve ceza verilmesi uygun bir davranış olarak görülmektedir. Bana göre; öğretmenin daha okulun ilk gününden öğrencilerden  beklentilerini belirterek duygularını açıklayan bir davranış sergilemesi olumlu sonuçlar verebileceği gibi ya da bu tarz otokratik davranışlar öğretmen ve öğrencide başarıya neden olabileceği gibi başarısızlığa da neden olabilir, çünkü her öğretmen otoriter davranma ölçüsünü yakalayamayabilir  ya da her öğrenci sıkı  kurallar içerisinde yaşayarak olumsuz davranışlarının ceza ile neticelendirilmesini kabul etmeyebilir.

7- Olumlu Disiplin Modeli  (Jones)

            Bu disiplin modelinde öğretmenin duruşu, fiziksel hareketleri önemlidir. Yani iyi bir disiplin etkili bir beden dili ile sağlanabilmektedir.     Bana göre; çoğu kez öğretmenler zamanlarının büyük bir bölümünü diğer öğrencileri rahatsız eden öğrencilerle uğraşarak harcıyorlar. Belki bu disiplin modeli uygun ve etkili kullanıldığı takdirde istenmeyen davranışların oluşması engellenebilir. Örneğin uygun bir vücut dili kullanabilir, öğrencilerle göz teması kurarak onların varlığının farkında olduğunu hissettirebilir. Onları birbirlerine yardımcı olmaları konusunda motive edebilir.
            Bu disiplin modellerinin ortak amacına baktığımızda etkili bir sınıf modeli oluşturmak olduğunu anlayabiliyoruz, çünkü etkili bir sınıfı yönetimi olmadan öğrenciye kazandırılmak istenen davranış biçimleri istenilen düzeye gelememektedir. Bir okul ortamını düşündüğümüzde aynı ortamda uzun zaman geçiren bir sınıfta kişilik, yetenek ve sosyo kültürel özellikleri farklı pek çok öğrenci bulunmaktadır. Bu nedenle öğretmenin uygun disiplin yönetimini uygulaması gerekecektir. Bu disiplin modellerinin uygulanması eğitim ve öğretim kalitesini arttıracağı gibi öğrencilerin de bu model içinde öğretmenin desteği ile yer alması önem teşkil etmektedir. Günümüzde okullarda öğretmen ve öğrenci olaylarındaki artışın nedeninin  de etkili sınıf yönetimi ve disiplin modellerinin uygulanamamasıdır. Bu nedenle üniversitelerde bu alanda öğretmen adaylarına eğitim verilmektedir. Bana göre sadece yeni öğretmen adaylarına değil, hali hazırda öğretmenlik yapanlara eğitimler verilmeli, bu eğitimler görsel ve işitsel yayın organları ile desteklenmelidir.

Bana göre uygun olan disiplin modelinde (öğretmenlik yaşantımda), öğretmen her öğrenciye bir davranışın diğer öğrenciyi de etkileyeceğini düşünerek  aynı davranış tutumu ile yaklaşmalı, olumlu fiziksel davranışlar  ve göz teması kurarak onları anlayıp, ceza yerine ödül paylaşımını dersin başında açıklamalı, yapacağı uyarıları uygun davranış çerçevesinde sadece öğrencinin kendisine dönüş yaparak vermeli, herkesin içinde öğrenciyi rencide etmemeli,  öğrenciye sorumluluk vermeli ve mutlaka onu anladığını hissettirmeli, ilgiyle dinlemelidir. 

5 yorum:

  1. Çok yardımcı bir yazı olmuş.Ellerine sağlık

    YanıtlaSil
  2. Blog keşif etkinliğinden geliyorum bana da beklerim :)

    begumsel.blogspot.com

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hoşgeldin Begüm, tabiki hemen blogunu takibe alıyorum...

      Sil
  3. Merhaba , şirineler etkinliği vasıtasıyla bloğunuzu keşfettim, sevgilerimle
    tigrisdriver.blogspot.com Minik Meleklerim

    YanıtlaSil